Το άγχος του αποχωρισμού εμφανίζεται στην ηλικία των 7-12 μηνών και κορυφώνεται γύρω στον 15-18 μήνα της ζωής του παιδιού ενώ μετά την ηλικία αυτή αρχίζει σταδιακά να ελαττώνεται και εξαφανίζεται εντελώς γύρω στο τρίτο έτος της ζωής. Το βρέφος που βλέπει την μητέρα του ή κάποιο οικείο άτομο να φεύγει απο το δωμάτιο, κοιτάζει για ορισμένα δευτερόλεπτα προς την κατεύθυνση της πόρτας και μετά αρχίζει να διαμαρτύρεται. Ιδιαίτερα έντονη είναι η συναισθηματική αντίδραση του βρέφους , όταν μένει μόνο σε ένα άγνωστο περιβάλλον ή με ένα ξένο πρόσωπο, ενώ η αντίδραση μετριάζεται , όταν το παιδί μένει στο γνώριμο περιβάλλον (το σπίτι του) παρέα με ένα οικείο πρόσωπο.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς :
1) Οι γονείς δε θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να προσπαθούν να φεύγουν κρυφά απο το παιδί για να αποφύγουν την ψυχική ένταση που δημιουργεί η διαδικασία του αποχωρισμού, διότι δημιουργούν στο παιδί πολύ μεγαλύτερο άγχος και ανασφάλεια. Το πότε φεύγουν γίνεται εντελώς απρόβλεπτο για το παιδί, που αποκομίζει την εντύπωση ότι οι γονείς μπορεί να ”εξαφανιστούν” ανα πάσα στιγμή, πράγμα που του δημιουργεί μια ”μόνιμη” ανασφάλεια και δεν μπορεί να χάσει απο τα μάτια του τον γονιο.
2) Οι γονείς πρέπει να εξηγούν στο παιδί ότι φεύγουν και ότι θα γυρίσουν προτού αφήσουν το παιδί τους σε ένα όχι και τόσο οικείο περιβάλλον. Έστω και όταν το παιδί ειναι πολύ μικρό η μητέρα μπορεί να κάνει ένα σύντομο αποχαιρετισμό ρουτίνας μαζί του (φιλάκι ή κουνώντας το χέρι και λέγοντας ”γεια σου”) χωρίς πολλούς συναισθηματισμούς. Πολλοί βρεφοκόμοι και νηπιαγωγοί συχνά αποθαρρύνουν αυτη την ”τελετουργία” γνωρίζοντας ότι σχεδόν μόλις φύγει η μητέρα το παιδί προσαρμόζεται και αρχίζει να παίζει. Ωστόσο η εξήγηση της μητέρας είναι πολύ σημαντική επειδή οι αντιδράσεις του παιδιού στην αναχώρηση και τον αποχωρισμό είναι διαφορετικές. Τα βρέφη και τα νήπια που διαμαρτύρονται κατα την διάρκεια της αναχώρησης του γονιού είναι συνήθως εκείνα που αντιλαμβάνονται τι πρόκειται να ακολουθήσει (ένα διάστημα χωρίς το αγαπημένο πρόσωπο) αλλά και εκείνα τα οποία βιώνουν λιγότερη αγωνία μετα τον αποχωρισμό. Έτσι ενώ η επεξήγηση ή ο αποχαιρετισμός μπορεί να δημιουργήσει ισχυρότερη διαμαρτυρία τη στιγμή που διαδραματίζεται , σε τελική ανάλυση μειώνει την αγωνία του παιδιού για τις ώρες που ακολουθούν.
3) Σε μεγαλύτερα παιδιά (2-3 ετών) , τα οποία έχουν περισσότερες γλωσσικές ικανότητες , μια αποτελεσματική πρακτική για την μείωση της διαμαρτυρίας του αποχωρισμού είναι η αφήγηση και περιγραφή του τι πρόκειται να συμβεί απο μία-δύο μέρες προηγουμένως. Παιδιά τα οποία συνήθως διαμαρτύρονται έντονα στον αποχωρισμό απο την μητέρα αντιδρούν πολύ πιο ήπια αν έχουν την ευκαιρία να προετοιμαστούν για το συμβάν, να ρωτήσουν διάφορες ερωτήσεις και να ”παίξουν” νοερά την σκηνή στο μυαλό τους.
Οι γονείς με παιδιά στη βρεφική ηλικία πρέπει να αποφεύγουν να αποχωρίζονται απο αυτά για μακρά χρονικά διαστήματα. Στην ηλιλία αυτή το παιδί όχι μόνο είναι ανίκανο μα αντιληφθεί τον χρόνο και συνεπώς η απουσία του γονιού του φαίνεται ατελείωτη αλλά δεν αντιλαμβάνεται ότι ο γονιός θα επιστρέψει κάποτε. Η μακρά απουσία γονιών δημιουργεί στο παιδί πολλή αβεβαιότητα και άγχος. Αν ωστόσο οι γονείς πρέπει να αποθσιάσουν για κάποιες μέρες είναι προτιμότερο το παιδί να μένει στο σπίτι του με κάποιο οικείο πρόσωπο ώστε να μην αλλάζουν ξαφνικά όλα τα δεδομένα στην ζωή του, κρεβάτι , χώροι , αγαπημένα παιχνίδια κλπ.
Πηγή : ” Τα 6 πρώτα χρόνια της ζωής” , Λουκία Δημητρίου- Χατζηνεοφύτου Dr. Rer. Nat. Ψυχολόγος